در واقع کشور ما با دارا بودن 15 درصد از منابع گازی جهان، دومین تولید کننده این محصول به شمار می‌آید که بیشترش در بخش خانگی و صنعت مصرف می‌شود؛ یعنی الگوی انرژی مصرفی ما فسیلی و تجدید ناپذیر است.
البته با توجه به برخورداری کشور از منابع غنی گاز و نفت، اینکه الگوی مصرفی انرژی کشور انرژی فسیلی باشد، کاملاً منطقی است، اما نگرانی اینجاست که معیارهای پایداری در استفاده از این منابع تجدیدناپذیر چندان رعایت نمی‌شود. درواقع طبق اظهارات کارشناسان، به دلیل پایین بودن قیمت گاز در ایران که از آن به نوعی پرداخت یارانه دولت به مردم یاد می‌شود، مصرف این نوع انرژی به مانند مصرف برق، آب و بنزین بسیار بالاتر از استانداردهای جهانی است که این موضوع خود به هدر رفت این انرژی دامن می‌زند. چه بسا با ادامه این روند در آینده نه چندان دور ایران نه تنها از جرگه کشورهای صادر کننده گاز خارج شود، بلکه به یکی از کشورهای وارد کننده آن تبدیل شود.
شرایط برای افزایش قیمت گاز فراهم نیست
جلیل جعفری، عضو کمیسیون انرژی در این باره به قدس می‌گوید: آمار دقیقی از میزان سرانه مصرف انرژی گاز در ایران ندارم، اما 5/2 درصد استانداردهای جهانی و کشورهای پیشرفته است.
وی با اشاره به سرسام آور بودن مصرف انرژی در بخش خانگی و صنعتی ایران دلایل این موضوع را در فرهنگ و قوانین کشور می‌داند و می‌گوید: مردم ما در مصرف صرفه‌جویی نمی‌کنند. افزون بر این، قوانین به گونه ای نیستند که از پرت و هدر رفت انرژی در کشور جلوگیری کنند.
وی با تأکید بر اینکه در صورت رعایت نکردن استانداردهای جهانی و ادامه مصرف بی‌رویه انرژی گاز، کشور دچار مشکلاتی در آینده خواهد شد، تصریح می‌کند: باید مردم، مجلس و دولت توجه ویژه‌ای به این موضوع داشته باشند.
البته در بحث قوانین و اصلاح قیمت‌ها با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها تلاش‌هایی برای بهبود وضعیت و کاهش بی‌رویه مصرف انرژی گاز در سال‌های اخیر از سوی دولت و مجلس شده است، اما این تلاش‌ها با گذشت زمان و افزایش تورم به نتیجه دلخواه منتهی نشده است. با این حال پرسش اینجاست که آیا دولت و مجلس قصد اصلاح قیمت‌ها را به عنوان یکی از معیارهای پایداری انرژی فسیلی دارند و اساساً در شرایط کنونی این ظرفیت وجود دارد تا مردم بیش از این، بابت انرژی گاز برای مصرف خانگی و صنعتی هزینه کنند؟
پاسخ جعفری نماینده مردم خلخال در مجلس به این پرسش منفی است. وی معتقد است همین الان مردم نسبت به قیمت گاز گلایه دارند. ما نمی‌گوییم قیمت گاز بالاست، اما مردم درآمد بالایی ندارند و از سوی دیگر از همه جنبه‌ها مثل آب، برق و عوارض به مردم فشار وارد می‌شود. به هر حال اکنون موقعیت برای افزایش قیمت گاز فراهم نیست؛ زیرا در این صورت به مردم فشار مضاعفی وارد می‌شود.
ضرورت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر
نادر فریدونی، رئیس کمیته ملی نفت، گاز و پتروشیمی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه ایران در تولید گاز شاخص و ظرفیت زیادی در آسیا و جهان دارد، می‌گوید: با وجود این، باید مصرف گاز را در کشور مدیریت کنیم.
وی با اشاره به ضرورت مصرف بهینه انرژی گاز طبق استانداردهای جهانی، می‌افزاید: منابع انرژی نفت و گاز متعلق به آیندگان هم هست. پس باید با یک برنامه‌ریزی درست، مصرف را کم کنیم و بیشترین بازدهی را از آن داشته باشیم که برای این منظور در کنار این منابع باید برویم به سمت استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر و نو مثل انرژی‌های آبی و خورشیدی، هسته‌ای و... تا با داشتن آن‌ها میزان مصرف انرژی گاز کاهش یابد.
گرانی، مشکل توسعه انرژی‌های تجدید پذیر
جدا از قیمت‌ها که حسب نظر کارشناسان در شرایط کنونی افزایش آن مقدور نیست، بحث اینجاست که حتی اگر این اتفاق بیفتد و دولت و مجلس تن به افزایش قیمت انرژی گاز بدهند، این امر به تنهایی چاره مشکل مصرف بی‌رویه و بازدهی کم آن در ایران نیست. در واقع حذف یارانه اگرچه تا حدی مناسب است، اما کافی نیست و برای این منظور لازم است ایران به مانند بسیاری از کشورهای دیگر از مصرف انرژی فسیلی به مصرف انرژی‌های تجدید پذیر تغییر رویکرد بدهد.
طرحی که البته از مدت‌ها قبل آغاز شده، اما تاکنون پیشرفتی نداشته است؛ یعنی پیشرفتش آنقدر ناچیز بوده که نمی‌توان آن را به شمار آورد.
جعفری، نماینده مردم خلخال در مجلس در پاسخ به این پرسش که چرا تغییر رویکرد از انرژی فسیلی به انرژی پایدار و تجدید پذیر در ایران بسیار با کندی پیش می‌رود، می‌گوید: دلیل این امر گران تمام شدن تولید انرژی‌های تجدید پذیر برای دولت است. تولید این نوع از انرژی نیازمند سرمایه گذاری زیادی است که در شرایط کنونی برای دولت ممکن نیست. ضمن اینکه طبق قانون، سرمایه‌گذاری در این زمینه بر عهده بخش خصوصی گذاشته شده است؛ یعنی دولت به صورت مستقیم نمی‌تواند اقدام به سرمایه گذاری در این بخش کند. دولت باید تولیدات بخش خصوصی را خریداری و به مردم بفروشد که با توجه به گران تمام شدن تولید انرژی‌های تجدید پذیر، این موضوع در توان دولت نیست. به همین دلیل توسعه انرژی‌های تجدید پذیر در کشور ما دچار مشکل است و تا زمانی که فاصله بین قیمت تمام شده انرژی‌های تجدیدپذیر با فروش آن‌ها پر نشود، این مشکل وجود خواهد داشت و انرژی تجدید پذیر در کشور توسعه نمی‌یابد.
دولت و کمیسیون انرژی مجلس بر شکستن الگوی سنتی انرژی فسیلی در کشور تاکید دارند
با وجود این، نادر فریدونی، رئیس کمیته ملی نفت، گاز و پتروشیمی مجلس از ورود جدی دولت و مجلس به بحث تغییر رویکرد الگوی مصرف انرژی در کشور خبر می‌دهد و می‌گوید: دولت و کمیسیون انرژی مجلس بر شکستن الگوی سنتی انرژی فسیلی در کشور تأکید دارند. بر این اساس در برنامه ششم توسعه و برنامه بودجه سال 95 بودجه بیشتری به استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر اختصاص می‌یابد.
وی با اشاره به اینکه نمی‌تواند درصدی از میزان افزایش اختصاص بودجه را برای استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر ارایه کند، می‌گوید: حداقل به نسبت امسال سه چهار برابر خواهد بود.
نظر شما